: تاریخچه طلاق
تاریخچه طلاق به تاریخچه ازدواج برمی­گردد به همان علت بشر بنا به خواست طبیعی خود پیوند ازدواج می بندد تا در کانون گرم خانواده و در کنار همسر خود به سکون و آرامش برسد به همان گونه هم ممکن است بنا به دلایلی از ادامه این زندگی خودداری کرده و طلاق را بپذیرد .
ولنر می گوید: طلاق و ازدواج در یک زمان در عالم پدید آمد .[1]
قدر مسلم این است که طلاق در بسیاری از ادیان الهی و غیر الهی پیش از اسلام هم وجود داشته است بنابراین به تاریخچه طلاق در روزگاران گذشته اشاره ای خواهیم داشت.[2]

1ـ طلاق در یونان باستان

در اعصار گذشته زن آلت دست شیطان به حساب می آمد ، بنابراین به اندازه یک کالا ارزش داشت و خرید و فروش ومعامله می شد و هر چیزی به جز خانه داری و تربیت کودکان بر او ممنوع بود .
مرد می توانست او را بفروشد یا هدیه کند یا وصیت کند که متعلق به هر کسی که می خواهد باشد . قطعاً حق طلاق هم از او سلب شده بود .
در آن روزگاران حتی سخن از این به میان می آمد که آیا اصلاً زن روح دارد یا نه؟ اگر روح دارد آیا روح او انسانی است یا حیوانی؟ آیا شایستگی دارد که جزء اجتماع انسانی باشد یا نه؟[3]

2ـ طلاق در ایران

در ایران مثل کشورهای جهان، طلاق سابقه ای طولانی دارد و می توان گفت که سابقه ی این امر به نخستین روزهای تشکیل خانواده و ایجاد جوامع انسانی بازمی­گردد . همچنین ناگفته پیداست که در ادوار مختلف تاریخی برای طلاق در ایران مقررات و قوانین متعددی وجود داشته که معرف نگرش جامعه نسبت به این امر بوده است.[4] طلاق در ایران باستان جایز بود و به دست مرد انجام می گرفت و زنان در جامعه بسیار مورد ستم قرار می گرفتند. حتی شوهر می توانست همسرش را برای همیشه حبس کند یا به قتل برساند.[5]
بند سوم: طلاق در اسلام ، قرآن و احادیث
از آنجا که هدف اسلام ایجاد پیوند میان افراد انسانی و تشکیل کانونهای خانوادگی است ، طلاقی را که مخالف فطرت و طبیعت است و بر خلاف قانون جفت گیری و پیوند زن و مرد است مورد نکوهش قرار داده و شایسته سرزنش می شمارد و آن را امری مبغوض خداوند معرفی کرده است. از طرفی اسلام مایل نیست که آزادی و آرامش انسانها از بین رفته و آنان را در سختی و عذاب به سر برند و هیچ عقل و وجدانی هم به این امر رضایت نمی دهد . از این رو تنها مقررات و شرایط برای محدود ساختن طلاق وضع نموده، تا میزان آن را به حداقل ممکن کاهش دهد .
طلاق در اسلام به دلیل ضرورت ناشی از عسر و حرج است نه اینکه به عنوان هدف و غایت باشد .
از نظر اسلام، طلاق آخرین راه مداوای ناسازگاری زن و شوهر است و اگر اسلام راهی را برای جدایی زوجین نمی گذاشت عملاً به وجود یک زندگی دشوار و عذاب آور و نیز وقوع نتایج ویران کننده آن مثل: انتقام، قتل، خودکشی و فساد صحه گذارده بود .
طلاق در شرع مقدس اسلام از احکام امضایی است و تاسیسی نمی باشد . قبل از اسلام طلاق بدون قید
و شرط انجام می پذیرفت و اعراب به آسانی زنان خود را رها می ساختند و هیچ گونه حق و حقوقی برای زنان خویش قائل نبودند و آنان را جزء ابزار و اثاثیه و اسباب خانه خود منظور می داشتند ، اسلام اصل حکم طلاق را امضاء نموده لیکن دایره آن را به نفع زوجین تغییر داد . حکم طلاق به خواسته مرد می باشد ، مگر اینکه عسر و حرج زن ثابت گردد. این موضوع موجب گردید که عده ای تصور کنند که زن در معرض ستم قرار دارد و مرد فاعل مایشاء و مختار مطلق است ، در حالیکه از یک طرف این نظریه برخاسته از روح استحکام مبانی خانوادگی است و مردان را مطمئن می سازد که تلاش آنها در ایجاد کانون خانوادگی متکی به قدرت، تلاش و تکاپوی آنها برای گردش چرخهای خانواده می باشد و در این تکاپو زن و مرد به منزله ی یک روح در دو جسم می­باشد که هر دو لازم و ملزوم یکدیگرند ومرد با اتکای به زن قادر است فعالیت نماید.
اسلام برای طلاق ، نظام خاصی قائل بوده ، برای آن قواعد مفصل و گسترده ای قرار داده است که روی دقیق ترین ملاحظات انسانی و اجتماعی و خانوادگی محاسبه شده است . خصوصاً در مرحله اجرایی آن ها، دستورهای اکیدی داده است .
اولین قانونی که اسلام در عدم سوء استفاده مرد از طلاق زن تشریع نموده است این است که مرد نباید حق طلاق را وسیله ای برای حفظ سلطه بر زن قرار دهد واو را به این وسیله در فشار و ناراحتی قرار دهد.
اسلام ظهار [6]را که یکی از ظالمانه ترین نوع طلاق جاهلیت بود به عنوان عمل زشت و منکر معرفی نمود و شدیداً با آن به مخالفت برخاست و صریحاً آن را در سوره مجادله مورد انتقاد شدید قرار داد.
اسلام حتی به این انتقاد اکتفا نکرد و برای ظهار کنندگان جریمه و کفاره ای تعیین نمود که در مقابل این گفتار ناشایست و خلاف گوئی ، حق هم بستر شدن با همسر خود را ندارند مگر اینکه جریمه عمل خود را بدهند یا اینکه همسر خود را طبق قوانین اسلام طلاق داده و رها سازند.[7]
در اسلام پیوند زناشویی و تشکیل خانواده دارای اهمیت و جایگاهی خاص است و پیروان دین مبین اسلام به روشهای گوناگون به انجام این امر ترغیب و تشویق شده اند. از نظر اسلام خانواده نه تنها اشتراک زن و مرد در یک زندگی است بلکه کانون ایجاد صلح و صفا و انس و الفت و پرورش استعدادها و شکوفا شدن خلاقیتها است. خداوند در قرآن می­فرماید : از نشانه های خدا این است که برای شما از جنس خودتان همسر آفرید تا شما در کنار او آرامش پیدا کنید .[8]
[1] – عبدالامیرمنصور الحمیری، المرأه فی ظل الاسلام، ص 156.
[2] – گواهی، زهرا ، بررسی حقوق زنان در مسأله طلاق، چاپ اول،تهران،ناشر: سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت پژوهشی ، 1373، ص 15 .
[3] – فان شاد، گذری بر تاریخچه طلاق، 1391، قابل مشاهده در       www.funshad.com/archive/14328/
[4] – تمیمی.  امری، عبد الواحد بن محمد-  عزرالحکم و درالکلم ،ترجمه مصطفی درایتی ،مشهد، انتشارات ضریح آفتاب، 1381، ص 608 .
[5] –  قابل مشاهده در             www.zibashahr.com/1391.05/1484.html
[6] ظهاردرلغت به معنی پشت است.اما ظهار دراصطلاح فقه،نوعی ازطلاق است که مرد دراین نوع طلاق به همسرش بگویدپشت تو نسبت به من،همانند پشت مادرم به من هست همانطور که آمیزش با او حرام است،انجام این عمل با تو نیز برمن حرام است و با گفتن این عبارت زن تا ابد برهمسرش حرام میشود.    فیض کاشانی،ملامحسن،تفسیرصافی،قم،انتشارات الهادی، ، ج 5، 1416 قمری ،ص143.
[7] – جمشیدی، حسن، عطاری کرمانی ، عباس ، راهنمای ازدواج و طلاق،تهران، نشر آفرین، 1378، صص 850 ـ 849 .
[8] – سوره مبارکه روم، آیه 21 .
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
تاثیر طلاق و اعتیاد والدین در ارتکاب جرایم فرزندان