موارد استرس که در زندگی روزانه و زندگی اداری و شغلی افراد پدید می آیند به طور عمده شامل ناکامیFRUSTRATION اضطراب ANXIETY و کشمکش های درونی CONFLICT است که هر کدام از آن ها به موانع و مشکلات گوناگونی باز می گردد. فرسودگی کاری عبارت است از یک فرایند روان شناختی که تحت شرایط استرس شغلی بروز می کند و خود را به صورت فرسودگی عاطفی مسخ شخصیت DEPERSONA LIZATION و کا هش انگیزه، پیشرفت و ترقی نشان می دهد.
نخستین آسیب فرسودگی کاری عبارت از رنج از فرسودگی بدنیPHYSICAL EXHAUSTION است. افرادی که به این عارضه دچارند، اصولاً کم انرژی هستند و احساس خستگی بیش از حدی دارند. به علاوه بر این، مبتلایان برخی از نشانه های فشار بدنی STRAIN PHYSICAL همچون سر درد، کم خوابی و تغییراتی در عادات غذایی را به طور فراوان گزارش می دهند. دومین زیان فرسودگی شغلی این است که افراد مبتلا فرسودگی عاطفی را نیز تجربه می کنند.
افسردگی DEPRESSIO، احساس درماندگی، و کارا نبودن در شغل خود و مواردی از این قبیل، همگی نمونه هایی از فرسودگی شغلی هستند.
براساس تحقیقات صاحبنظران علوم رفتاری، یکی از مهمترین عوامل بروز فرسودگی شغلی در سازمان، سبک مدیریت خاصی است که سرپرستان سازمان اتخاذ می کنند. در این زمینه، تحقیقات حکایت از این دارند، کارکنانی که باسرپرستان دارای ملاحظه کاری کم، کار می کنند برای نمونه، پائین بودن رفاه و آسایش کارکنان و پائین بودن روابط دوستانه و گرم میان سرپرستان و کارکنان نسبت به افرادی که رابطه صمیمانه تری را با سرپرستان خود دارند، بیشتر در معرض ابتلا به فرسودگی شغلی هستند. . از بین متغیر های دیگری که با فرسودگی شغلی مرتبط هستند می توان به وضع تاهل افراد اشاره کرد. تحقیقات حکایت از این دارند که موارد کمتری از فرسودگی شغلی در میان اشخاص متأهل نسبت به افراد مجرد گزارش شده است.
فرسودگی شغلی را می توان به طور مجمل بدین صورت تعریف کرد
▪ وجود استرس های شدید و طولانی مدت
▪ شرایط کاری نامساعد در سازمان
▪ سبک مدیریت نامطلوب حاکم بر سازمان و وضع تأهل و تجرد
2-14-3- اثرات عمده فرسودگی شغلی
۱) کاهش عملکرد که در آن فرد نمی تواند از همه توان، استعداد و انرژی جسمی و روانی خود برای انجام کار استفاده کند.
۲) تلاش برای یافتن مشاغل و حرفه های جدید. در مطالعه ای که جکسون، اسکاپ و اسکالر در ۱۹۸۶ بر روی صد ها معلم صورت داده اند، مشخص شد که معلمان در معرض فرسودگی کاری به دنبال شغل و حرفه دیگری هستند. همچنین همان گونه که محتمل بود، معلمانی که درجه فرسودگی شغلی شان بالاتر بود بیشتر به دنبال مشاغل دیگر و تغییر کار خود بودند.
۳) بیشتر قربانیان سندرم فرسودگی شغلی در واقع به لحاظ روان شناختی، کناره گیری WITHDRAW پیشه می کنند و تا زمان بازنشستگی دچار چنین وضعی خواهند بود.
2-15-فرسودگی شغلی پیامدهای زیانباری به همراه دارد شامل
1-کاهش نیروی ذخیره شده در بدن فرد
2-پایین‌آمدن سطح مقاومت فرد نسبت به بیماری
3- افزایش نارضایتی و بدبینی
4- افزایش غیبت از کار و کاهش کارایی در کار
5-مشکلات بین فردی و کناره‌گیری
6- سوء مصرف مواد و داروها و خوددرمانی برای کاستن تنش‌ها