بهطورکلی در استنتاج علمی در علوم مدیریت و رفتاری دو مسئله وجود دارد: اولین مسئله مربوط بهکارگیری و سنجش متغیرهاست. یعنی چگونه میتوان اعتبار و روایی مقیاس را بیان کرد؟ دومین مسئله مربوط به روابط علی میان متغیرها و قدرت تبیین چنین روابطی است. به عبارتی، چگونه میتوان روابط علی پیچیده بین متغیرهایی که قابلمشاهده نیستند را با شاخصهای دارای احتمال خطا استنتاج نمود؟ چگونه میتوان قوت روابط نهانی بین متغیرها را مورد ارزیابی قرارداد؟ (هومن، 1384).
3-7- آشنایی با جامعه تحقیق
تاریخچه شهرداریها در ایران
در اواخر قرن سوم (هـ. ق) بهمنظور انجام و اداره امور شهری دایره احتسابیه با دو شعبه احتساب و تنظیف تشکیل شد، اما سازمان شهرداری با مفهوم امروزی از زمان تشکیل حکومت مشروطه (دوران قاجار) با تصویب قانون بلدیه مصوب 20 ربیع الثانی 1325 (هـ. ق)(1286 ش) پا به عرصه وجود نهاد. این قانون در 5 فصل و 108 ماده تنظیم و تصویب شده بود که در فصل چهارم، چگونگی سازمان بلدیه، تقسیمکار، وظایف و حدود اختیارات اعضای انجمن و واحدهای سازمانی تابعه، نحوه اعمال نظارت و مداخله حاکم را در امور بلدیه تعیین نموده بود و در ماده 93 آن بر لزوم و وجود شخصی بهعنوان کلانتر (شهردار)، که اداره امور بلدیه را به عهده بگیرد اشارهشده است.
با نسخ قانون مذکور در سال 1309 هـ. ش قانون دیگری با ضوابط جدید و متناسب با افزایش اعتبارات و امکانات مالی شهرداریها تصویب شد و وزارت کشور، سرپرستی ادارات بلدیه را بر عهده گرفت؛ و در سال 1312 (هـ. ش) وزارت کشور برای اینکه اصلاحات شهری بهخوبی انجام شود و کلیه امور فنی و شهرسازی شهرها زیر نظر مهندسین مجرب و با برنامه صحیح انجام گیرد با تقدیم لایحهای به مجلس شورای ملی موجبات تشکیل اداره کل فنی را در وزارتخانه فراهم نمود و بعد از سال 1320 هـ. ش اداره مزبور به اداره کل امور شهرداریها تبدیل گردید. سپس بر اساس قانون 1328 (هـ. ش) با اعطای اختیاراتی به انجمن شهر، ازنظر سیاسی و اجتماعی تحولاتی در وضع شهرها به وجود آمد.
به دنبال گسترش شهرها و افزایش جمعیت و بهتبع آن تنوع نیازها و احتیاجات شهروندان، وظایف و فعالیت شهرداریها نیز تنوع و گسترش بیشتری یافت، بهگونهای که امروزه از شهرداریها بهعنوان بزرگترین و متنوعترین سازمان خدماتی شهری نام میبرند. شایانذکر است نخستین شهرداری در ایران در سال 1286 (هـ. ش) در تهران تأسیس گردیده و درمجموع تا پیش از انقلاب اسلامی تعداد 453 شهرداری در کشور تأسیس گردید که بیشترین تعداد شهرداری، در استانهای اصفهان و مازندران (هرکدام 46 شهرداری) و کمترین تعداد شهرداری در استان کهکیلویه و بویر احمد (4 شهرداری) وجود داشت و در حال حاضر 700 شهرداری در کشور فعال هستند.
شهرداری ازنظر لغوی از دو کلمه «شهر» و «داری» تشکیل گردیده که «داری» به معنی اداره و مدیریت و «شهر» پس از 1362 بهجایی که دارای شهرداری باشد اطلاق میگردید. بنابراین ازنظر لغوی شهرداری را میتوان سازمان اداره شهر دانست و در اصطلاح، شهرداری به واحدی گفته میشود که بهمنظور اداره امور محلی و ارائه خدمات عمومی موردنیاز شهروندان در یک مرکز جمعیتی با خصایص شهری تشکیل میشود.
شهرداریها بر اساس مدیریت شهری، ارائه خدمات و رفع نیازمندیهای شهروندان تشکیلشدهاند و ازآنجاکه شهروندان و ساکنان هر محل بیش از سایرین، امکان تشخیص و درک نیازها، امکانات و احتیاجات آن شهر یا محل رادارند، لذا میبایست با مشارکت یکدیگر و با انتخاب افرادی که مسئولیت رفع این نیازها را بر عهده میگیرد به تأسیس شهرداری اقدام نمایند.
شرح وظایف واحدهای شهرداری
آتشنشانی و خدمات ایمنی
– شرکت در عملیات امداد و نجات سوانح و اطفاء حریق با توجه به تقسیمکار از طرف مافوق
– شرکت در آموزش ضمن خدمت بهمنظور بالا بردن اطلاعات فنی، حرفهای، اداری و عقیدتی
– استفاده از وسایل و تجهیزات استحفاظی و ایمنی فردی در محل حادثه و حریق
– استفاده از لباس فرم و نصب پلاک سینه و درجات و علائم منطبق با سمت توأم بانظافت کامل
– شرکت در ورزش عمومی و دستهجمعی بهمنظور حفظ قوت بدنی و تندرستی لازم برای انجام وظایف
– آشنایی کامل با موتورپمپها، کفسازها یا پودر پاشها، مانیتورها و سایر تجهیزات و ابزار
– حسن استفاده از تجهیزات و ابزار قطعات و وسایل و ماشینآلات و مراقبت در نگهداری از آن
– انجام سایر وظایف محوله طبق دستور مافوق
امور اداری و مالی