علاوه بر اطلاعات جمعیتشناختی از جمله سن، جنس ، وضعیت تاهل وسال های سکونت (سوالات1،2،3،4) مواد زیر در پرسشنامه استفاده شده اند.
3-8-1-الگوی مصرف
تعریف نظری: مصرف در معنای کلی شامل همه انواع فعالیت های غیر کاری و غیر تولیدی است و به فرآیندی اشاره دارد که در آن کالاهای مادی و خدمات برای ارضای نیازها به کار گرفته می شوند.صحبت کردن از الگو نیز به معنای جستجوی نوعی نظم در پدیده های پراکنده و منفرد است.بنابراین منظور از الگوی های مصرف این است که آیا بر حسب نوع کالاها و فعالیت های مورد استفاده افراد، شیوه مصرف آنها و معیارها و موازین انتخاب آن کالاها، تفاوت هایی معنادار در میان الگوهای مصرف مورد مطالعه دیده می شود یا نه؟(مرادی،1389: 15)
الگوی مصرف در این پژوهش به سه گونه ( سنتی، مدرن و ترکیبی) تقسیم می شود که هر یک از این سه گونه را با سه شاخص(مدیریت بدن، اوقات فراغت ، مصرف کالاهای فرهنگی)مورد بررسی قرار خواهیم داد.
تعریف عملیاتی: ما برای عملیاتی سازی الگوهای مصرف، سه شاخص را مشخص و آن مفاهیم را عملیاتی سازی می کنیم. تا در مجموع تفاوت این الگوهای مصرف با یکدیگر مشخص گردد.با توجه به اینکه در این زمینه مولفه ها و شاخص های متنوعی وجود دارد، بنابراین از آنجایی که در رابطه با بحث الگوی مصرف نیز از نظریات پیر بوردیو استفاده کرده ایم در اینجا هم از مولفه هایی استفاده شده است که بوردیو در بررسی های خود به آنها پرداخته است. این فاکتور ها عبارتند از:
مدیریت بدن
اوقات فراغت
کالاهای فرهنگی
هر کدام از این مولفه ها در زیر تعریف نظری و عملیاتی می گردند و در نهایت با استفاده از طیف لیکرت سنجیده می شوند.از مجموعه نمراتی که فرد در هر کدام از ابعاد به دست می آورد نوع الگوی مصرفی او مشخص می شود. این مولفه ها به 36 سوال تقسیم شده که کمترین نمره 36 و بیشترین نمره افراد180می باشد. برای سنجش هر یک از گویه های فوق، به گزینه «اصلا » امتیاز 1، به گزینه «خیلی کم» امتیاز 2، به گزینه« کم» امتیاز 3، به گزینه «زیاد» امتیاز4 و به گزینه «خیلی زیاد » امتیاز 5 داده شد.
180 132 84 36
مدرن ترکیبی سنتی
180 132 84 36
مدرن ترکیبی سنتی
پس هر پاسخگو از مجموع گویۀ مطرح شده در شاخص الگوی مصرف(36 گویه) قادر خواهد بود امتیازی بین حداقل36و حداکثر 180 را برای نوع الگوی مصرف خود کسب کند و در یکی از قسمتهای طیف زیر قرار گیرند:
طیف الگوی مصرف پاسخگویان
افرادی که امتیازی بین 36 تا84 را کسب کنند، الگوی مصرف شان درسطح «سنتی» قرار میگیرد.
افرادی که امتیازی بین 84 تا132 را کسب کنند، الگوی مصرف شان درسطح «ترکیبی» قرار میگیرد.
افرادی که امتیازی بین 132 – 180 را کسب کنند، الگوی مصرف شان درسطح «مدرن» قرار میگیرد.
هر یک از مولفه ها به قرار زیر تعریف و عملیاتی شده اند:
3-8-1-1-مدیریت بدن:
مدیریت بدن به معنای نظارت و دستکاری مستمر ویژگیهای ظاهری و مرئی بدن است که به کمک معرفهای کنترل وزن (از طریق ورزش، رژیم غذایی و دارو) ، دستکاری پزشکی (جراحی بینی و پلاستیک) و میزان اهمیت دادن به مراقبتهای بهداشتی و آرایشی (استحمام روزانه، آرایش مو، آرایش یا اصلاح صورت، استفاده از عطر و ادوکلن و دئودورانت زیر بغل)، به شاخصی اساسی تبدیل شده است.(ارمکی و چاووشیان،1381: 64)انواع عادات در لباس پوشیدن، آرایش موی سر و استفاده از پیرایه ها، و همچنین شیوه مدیریت بهداشت و سلامت بدن در زمره این شاخصها هستند.
در این پژوهش از گویه های ذیل جهت سنجش مدیریت بدن در بین پاسخگویان (بر اساس طیف لیکرت)استفاده شده است: