انواع طبقه بندی پسماند های بیمارستانی
هنوز در دنیا الگوی ثابتی جهت تقسیم بندی مواد زائد بیمارستانی وجود ندارد. کشورهای مختلف هر یک به گونه ای پسماندهای بیمارستانی را تقسیم بندی کرده اند. این تقسیم بندی ها بر سه اصل اساسی استوار است:
– تقسیم بندی بر اساس روش دفع(مانند کشور آلمان)
– تقسیم بندی بر اساس منبع تولید(مانند کشور فرانسه)
– تقسیم بندی بر اساس درجه احتمال خطر(مانند کشور انگلستان)
با توجه به مرکز پیشگیری و کنترل بیماری،[1] پنج نوع پسماند بیمارستانی را عفونی تلقی می کنند: پسماندهای میکروبیولوژیک، پاتولوژیک، لاشه حیوانات آلوده، خون واشیاء نوک تیز همچنین این مرکز به طور کلی پسماندهای تولید شـده در مراکز درمانی به دو دسته پسماندهای مشمول قانون و زبالههای معمولی تقسیم میشوند که حدود 6% پسماند های بیمارستانی، عفونی محسوب می شوند هرچند که در تعاریف دیگر این مقدار را حداقل 46٪ برآورد کرده اند)عباسلو و همکاران، 1384).
اتحادیه اروپا[2] تلاش های ویژه ای برای طبقه بندی مواد زائد را از طریق کاتالوگ پسماند اروپا انجام داده است که در این نوع طبقه بندی هفت گروه دیده می شوند(Alvim, 2005).
1-پسماندهای پاتولوژیک[3]
ایـن پسماندها شامل بافت ها و قسمتهای اعضاء مختلف بدن پنبههای آغشته به خون و مواد دفعی بدن و چرک همچون نمونه های مدفوع و ادرار و غیره هستند که در عمل نمونه برداری یا کالبد شکافی وجراحی ایجاد می شوند. این زائدات به طور بالقوه ای امکان ایجاد بیماری را داشته و عامل بیماری زا در آن ها بسیار زیاد است وآن را برای احتیاط به عنوان پسماندهای عفونی در نظر گرفته می شوند.
2-پسماندهای رادیو اکتیو[4]
این پسماندها شامل پسماندهای جامد، مایع و گازی آلـوده بـه مـواد رادیـو اکـتـیـو هستند. کاربرد مواد رادیواکتیو در عکسبرداری ها، پرتودرمانیها و بعضی آزمایشها معمول است. این پسماندها که در نتیجه تحلیلهای بافت و سیالات بدن در بیمارستان تولید میشوند و مهمترین عناصر آن ایزوتوپهای فسفر، کروم، کبالت، آهن، گالیم و غیره میباشند که در تشخیص یا درمان کاربرد دارند.
پسماندهای شیمیایی[5]
مواد زائد شیمیایی که به وفور در بیمارستانها وجود دارد، در بخشهای تشخیص و آزمایشگاهها ، وسایل و ابزار تنظیف و ضدعفونی به انضمام داروها و وسایل دور ریختنی اطاق عمل بخش دیگری از این فضولات را تشکیل می دهند. این پسماندها شامل اشکال گوناگونی از پسماندهای شیمیایی بوده که ممکن است خطرناک بـاشـنـد. طبق موازین بین المللی، خصوصیات سـمــی بـودن، خـورنـدگـی، قـابـل اشـتـعـال بـودن واکنش دهندگی، سرطانزایی باعث طبقه بندی مـواد زائد شیمیایی در زمره مواد زائد خطرناک مـیشوند. مواد شیمیایی غیر خطرناک، موادی هـسـتـنـد کـه خصوصیات فوق را نداشته باشند.
فضولات شیمیایی خطرناک در سه بخش زیر تقسیم بندی میشوند:
1 -مواد قابل احتراق : شامل ترکیبات جامد، مایع و گازی شکل.
2 -فضولات سمی : این فضولات با PH کمتر از 2 (به شکل اسیدی) و بالاتر از 12 (به حالت قلیایی) در پسماند های بیمارستانی وجود دارند. بخشی از داروهای اضافی و یا فاسد شده، جزو اینگونه فضولات به حساب میآیند.
3- مواد واکنش دهنده و موثر: در سایر فضولات که تا حدودی در پسماندهای بیمارستانی قابل تشخیص هستند. از فضولات شیمیایی بی خطر می توان قندها، اسیدهای آمینه و برخی از نمکهای آلی و معدنی را نام برد. اسیدهای آمینه و نمکهای شیمیایی نظیر نمکهای سدیم، منیزیم، کلسیم، اسید لاکتیک، انواع اکسیدها، کربناتها، سولفاتها و فسفاتها قسمتی از مواد زائد شیمیایی هستند
1) Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
2) European Union (EU)
3) Pathological waste
4) Radioactive waste
2) Chemical waste
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
بررسی پسماندهای بیمارستانی (موردمطالعه : بیمارستان شهدای تجریش تهران)